(Σελίδες 23-25 στο εγχειρίδιο)
Ο πνευμοθώρακας και ο αιμοθώρακας είναι επιπλοκές που μπο-
ρεί να προκληθούν από τραύματα στον θώρακα ή κατάγματα στα
πλευρά:
- πνευμοθώρακας: παρουσία αέρα στον υπεζωκοτικό χώρο (τον
χώρο ανάμεσα στα δύο στρώματα μεμβράνης που καλύπτουν
τους πνεύμονες) - αιμοθώρακας: παρουσία αίματος στον υπεζωκοτικό χώρο
Πιθανά σημάδια και συμπτώματα καταγμάτων στα πλευρά:
- πόνος στο σημείο του τραυματισμού και ευαισθησία στο άγγιγμα
- μώλωπας
- οξύς και διαξυφιστικός (διαπεραστικός) πόνος στο στήθος όταν
το άτομο εισπνέει, βήχει ή φτερνίζεται - δυσκολία στην αναπνοή, και πιθανώς γρήγορη και ρηχή αναπνοή
λόγω της προσπάθειας του ατόμου να αλλάξει την αναπνοή του
για να αποφύγει τον πόνο
Εξέλιξη του πνευμοθώρακα σε πνευμοθώρακα υπό τάση:
Πνευμοθώρακας που έχει προκληθεί από διαπεραστικό τραύμα ή σπασμένο πλευρό, μπορεί να λειτουργήσει σαν βαλβίδα μίας κατευθύνσεως, επιτρέποντας στον αέρα από το περιβάλλον να μπει στον υπεζωκοτικό χώρο, αλλά όχι να βγει.
Όσο μαζεύεται αέρας, η πίεση αυξάνεται, και ο πνεύμονας θα καταρρεύσει. Η αυξανόμενη πίεση σπρώχνει την καρδιά και τα μεγάλα αιμοφόρα αγγεία προς την ανεπηρέαστη πλευρά. Αυτό ονομάζεται πνευμοθώρακας υπό τάση. Καθώς η πίεση αυξάνεται, η πίεση στις μεγάλες φλέβες μειώνει την επιστροφή αίματος στην καρδιά, και μπορεί να προκαλέσει αποφρακτικό σοκ. Αν η πίεση αυξηθεί τόσο που το αίμα να μην μπορεί να επιστρέψει στην καρδιά, το άτομο παθαίνει καρδιακή ανακοπή.
Συμπτώματα πνευμοθώρακα και αιμοθώρακα:
- δυσκολία στην αναπνοή, και πιθανώς γρήγορη και ρηχή αναπνοή
- μειωμένη οξυγόνωση του αίματος που εμφανίζεται ως μπλε χείλια ή και άκρες των δαχτύλων. Μπορεί να μετρηθεί με οξύμετρο.
- πόνος στο στήθος
- μειωμένη κίνηση του στήθους κατά την αναπνοή στην
επηρεασμένη μεριά - σοκ
Συμπτώματα πνευμοθώρακα υπό τάση:
- (σε άτομα που φαίνονται τα πλευρά τους) προεξοχή του δέρματος ανάμεσα στα πλευρά (λόγω της εσωτερικής πίεσης)
- παρέκκλιση της τραχείας μακρυά από την επηρεασμένη πλευρά
- διαστολή των φλεβών στο κεφάλι και τον λαιμό
Αντιμετώπιση:
- Γέρνουμε το τραυματισμένο άτομο στην επηρεασμένη πλευρά. Αν και πονάει, αυτό επιτρέπει στον μη-επηρεασμένο πνεύμονα να αναπνεύσει καλύτερα, καθυστερώντας πιθανώς θανάσιμες επιπλοκές μέχρι την μεταφορά.
- Εξαεριζόμενη στεγανοποίηση. Αν το άτομο έχει ανοιχτή πληγή στον θώρακα, μπορούμε να μειώσουμε τη σοβαρότητα του πνευμοθώρακα χρησιμοποιώντας εξαεριζόμενη στεγανοποίηση. Αν δεν έχουμε συγκεκριμένα αεριζόμενη σφραγίδα στήθους φτιαγμένη για αυτό τον σκοπό, μπορούμε να αυτοσχεδιάσουμε χρησιμοποιώντας ένα τετράγωνο κομμάτι πλαστικής σακούλας.
- Αφαιρούμε ρουχισμό γύρω από το τραύμα.
- Χρησιμοποιούμε γάζα για να στεγνώσουμε το δέρμα γύρω από
την πληγή, για να κολλήσει καλύτερα η ταινία. - Τοποθετούμε το τετράγωνο κομμάτι πλαστικής σακούλας πάνω
από την πληγή, και βάζουμε ταινία σε 3 από τις 4 μεριές, για να
επιτρέψουμε στον αέρα να φεύγει. Αν βάλουμε ταινία και στις 4
μεριές, ή κάνουμε άλλο δέσιμο που δεν επιτρέπει στον αέρα να
φεύγει, μπορεί να χειροτερέψουμε τα συμπτώματα του πνευμο-
θώρακα υπό τάση!
Η ύπαρξη ανοιχτής πληγής, όπου μπορεί να ακούς τον αέρα ή να βλέπεις το αίμα να κάνει μπουρμπουλήθρες, είναι σπάνια. Συνήθως το κόκαλο έχει πάει προς τα μέσα και ο πνευμοθώρακας προκαλείται όχι από αέρα από το περιβάλλον αλλά από τον πνεύμονα – που με την εκπνοή φέρνει αέρα στον υπεζωκοτικό χώρο.
- Περιθάλπουμε για το σοκ.
- Μεταφέρουμε. Η αναπνευστική δυσχέρεια, το βήξιμο αίματος, ο πνευμοθώρακας και το SpO2 (μέτρηση της οξυγόνωσης του αίματος με οξύμετρο) κάτω από 90% είναι επείγουσες καταστάσεις. Μεταφέρουμε άμεσα σε δευτεροβάθμια ιατρική φροντίδα.