Οι κρότου-λάμψης θεωρούνται οπτικοακουστικό λιγότερο-θανάσιμο όπλο.*
Όταν εκρήγνυνται παράγουν λάμψη και δυνατό κρότο, πάνω από 170db, με σκοπό να δημιουργήσουν αποπροσανατολισμό.
Πέρα από τον επίσημο σκοπό χρήσης τους, χρησιμοποιούνται για να τιμωρήσουν και να τρομοκρατήσουν.
Προκαλούν:
• τύφλωση από την λάμψη και πόνο στα μάτια (πιθανότητα μόνιμης βλάβης αν σκάσει κοντά)
• απώλεια ακοής, βούισμα και πόνο στα αυτιά, τραυματισμό του τυμπάνου (πιθανότητα μόνιμης βλάβης αν σκάσει κοντά)
• απώλεια ισορροπίας (από το κρουστικό κύμα που αναταράσσει τις τρίχες του κοχλία και το υγρό στον έσω ου (inner ear))
• τραύματα από θραύσματα της χειροβομβίδας, ή άλλα θραύσματα που εκτοξεύτηκαν λόγω του κρουστικού κύματος)
• έγκαυμα από την έκρηξη
• δευτερευόντως μπορεί να προκληθούν τραύματα από ποδοπάτημα.
Ο τραυματισμός που μπορεί να προκληθεί είναι πιο σοβαρός όσο πιο κοντά σκάσει η κρότου-λάμψης στο άτομο, και αν δεν υπάρχει πλήθος ανάμεσα στο σημείο που σκάει και στο άτομο (ώστε να διασπαστεί το κρουστικό κύμα) και αν σκάσει σε κλειστό χώρο.
Παθήσεις στα μάτια:
• Η έκθεση σε έντονη λάμψη μπορεί να προκαλέσει μειωμένη όραση ή χρωματιστά στίγματα στην όραση.
• Το τραύμα στο μάτι μπορεί να προκαλέσει μώλωπα, αιμορραγία ή και εμφανή καταστροφή του ιστού του ματιού.
Τύφλωση- Αντιμετώπιση:
• Άτομα που έχουν τυφλωθεί προσωρινά από κρότου-λάμψης μπορεί να μπορέσουν σύντομα να αυτονομηθούν και τα μάτια τους να
μην χρειάζονται κάποια ειδική προσοχή/φροντίδα.
• Αν σε κάποιο άτομο η μερική ή πλήρης τύφλωση δεν υποχωρεί, πρέπει να φύγουν από τον δρόμο/την πορεία, και να τους ειπωθεί να δουν γιατρό.
Τραύματα στο μάτι
Αντιμετώπιση:
Δεν προσπαθούμε να αφαιρέσουμε ξένα αντικείμενα.
Για μικρούς τραυματισμούς:
• Βάζουμε κρύα κομπρέσα και λέμε στο άτομο να πάει σε οφθαλμίατρο.
Για πιο σοβαρούς τραυματισμούς:
- Βάζουμε γάζα πάνω από το μάτι, αποφεύγοντας να πιέσουμε γιατί μπορεί να προκαλέσει πόνο.
- Το άτομο μπορεί να χρειάζεται άμεσα εγχείρηση. Μεταφέρουμε το άτομο σε δευτεροβάθμια ιατρική φροντίδα.
Παθήσεις στα αυτιά
Συμπτώματα:
• Μειωμένη ή πλήρης απώλεια ακοής
• Βούισμα στο αυτί
• Μειωμένη αίσθηση ισορροπίας, ζαλάδα, ίλιγγος.
• Αν μία έκρηξη έχει ως αποτέλεσμα το σπάσιμο του τυμπάνου: αιμορραγία από το αυτί.
Αντιμετώπιση:
- Μία μερική περίθαλψη για τον ίλιγγο είναι το να τοποθετηθεί το άτομο σε μία θέση που του είναι βολική και να περιορίσει τις κινήσεις του.
- Η αιμορραγία ή όποια άλλη ροή υγρών από το αυτί δεν πρέπει να εμποδιστεί.
• Το αυτί πρέπει να κρατηθεί στεγνό. Βάζουμε γάζα ή βαμβάκι πάνω στο αυτί (καλύπτοντας το)– όχι μέσα στο αυτί.
• Η αιμορραγία από το αυτί είναι επείγουσα κατάσταση, και το άτομο χρειάζεται άμεση μεταφορά σε δευτεροβάθμια ιατρική φροντίδα.
• Πρέπει να ειπωθεί στο άτομο να δει ωτορινολαρυγγολόγο όσο πιο άμεσα γίνεται, για παρακολούθηση και πιθανή εγχείρηση. - Άτομα με απώλεια ακοής και ισορροπίας βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού ή σύλληψης και θα πρέπει να φύγουν από τον δρόμο/την πορεία με βοήθεια/συνοδεία.
- Η ροή αραιού και διάφανου υγρού από τα αυτιά μπορεί να είναι εγκεφαλονωτιαίο υγρό – πράγμα που υποδεικνύει τραυματισμό στον εγκέφαλο.
• Αν ο τρόπος τραυματισμού και αυτός υποδεικνύει πιθανότητα τραύματος στον εγκέφαλο, θεωρούμε τον τραυματισμό σοβαρό και ανταποκρινόμαστε αντίστοιχα, πρόκειται για επείγουσα κατάσταση και μεταφέρουμε το άτομο σε δευτεροβάθμια ιατρική φροντίδα.
* Γενικώς τα “λιγότερο θανάσιμα” όπλα (less lethal weapons) είναι όντως λιγότερα θανάσιμα αν το/τα άτομο/α που τα χειρίζονται τα χειριστούν με συγκεκριμένο τρόπο, σύμφωνα με την εκπαίδευσή τους ή μάλλον ανάλογα με τις ορέξεις τους. Οι ευθείες βολές δακρυγόνων, κρότου λάμψης, και πλαστικών σφαιρών είναι πάγια τακτική. Στη Παλαιστίνη και στην Χιλή είναι πολύ διαδεδομένο οι μπάτσοι να στοχεύουν με πλαστικές σφαίρες στο πρόσωπο με σκοπό να τυφλώσουν, και πολύς κόσμος έχει τυφλωθεί έτσι. (Riot Medicine, κεφάλαιο 20: Combat Injuries, σελ 222-223)