Διαστρέμματα και θλάσεις

(Σελίδες 52-57 στο εγχειρίδιο)

Περιεχόμενα

• Ανατομία

Διαστρέμματα (στραμπουλήγματα)

• Συμπτώματα

Θλάσεις

• Συμπτώματα

Αντιμετώπιση

• δένουμε
• εκτιμούμε την ανάγκη για χρήση μη-στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
• μέθοδος PRICE
• πρωτόκολλο no HARM
• κρίνουμε την ανάγκη μεταφοράς-διακομιδής
• προτείνουμε ελαφριά άσκηση

Tεχνικές δεσίματος

• αστράγαλος
• καρπός
• γόνατο

Ανατομία

Το μυοσκελετικό σύστημα αποτελείται κατά βάση από μύες και οστά, και συνδετικούς ιστούς: τένοντες, συνδέσμους και αρθρικούς χόνδρους.

Οι αρθρικοί χόνδροι προστατεύουν τα σημεία που τα οστά έρχονται σε επαφή σε μία άρθρωση.

Διαστρέμματα (στραμπουλήγματα)

Τραυματισμοί των συνδέσμων.

Προκαλούνται είτε από χτύπημα, είτε από κίνηση της άρθρωσης πέρα από το λειτουργικό της εύρος.

Οι αρθρώσεις που παθαίνουν πιο συχνά διάστρεμμα είναι αυτή
του αστραγάλου, του καρπού και του γονάτου.

Ήπια διαστρέμματα επουλώνονται μόνα τους μέσα σε μερικές
μέρες. Στο άλλο άκρο, πολύ σοβαρά διαστρέμματα όπου υπάρχει
πλήρης ρήξη του συνδέσμου μπορεί να χρειαστούν εγχείρηση.

Συμπτώματα

• Πόνος και πρήξιμο
• Μπορεί να δημιουργηθεί μελανιά, είτε σύντομα μετά τον τραυματισμό, είτε μετά από αρκετές μέρες. Η μελανιά μπορεί να μην είναι στο σημείο τραυματισμού. Για παράδειγμα, διάστρεμμα στον αστράγαλο μπορεί να προκαλέσει μελανιά στα δάχτυλα του ίδιου ποδιού.
• Κατά τον τραυματισμό μπορεί να ακουστεί ήχος σαν ‘κρακ’ ή ‘ποπ’
• Ανάλογα τη σοβαρότητα του τραυματισμού, μπορεί να προκληθεί αστάθεια της άρθρωσης, μείωση του εύρους κίνησης, και αδυναμία να υποστηριχθεί βάρος.

Θλάσεις

Τραυματισμοί των μυών ή των τενόντων.

Προκαλούνται όταν ένας μυς προσπαθεί να ασκήσει δύναμη πέρα από την δυνατότητά του, όπως πχ όταν σηκώνουμε ένα βαρύ αντικείμενο με ακατάλληλη σωματική στάση.

Συμπτώματα

• Τοπικός πόνος
• Κοκκινίλα και ζέστη από τη φλεγμονή
• Μάλαξη ή κίνηση της περιοχής μπορεί να χειροτερέψει τον πόνο

Αντιμετώπιση:

Η αντιμετώπιση για διαστρέμματα, θλάσεις και τενοντίτιδες σε επίπεδο πρώτων βοηθειών είναι όμοια.

Σκοπός είναι να ακινητοποιήσουμε, να διευκολύνουμε την ανάρρωση, να αποτρέψουμε περαιτέρω τραυματισμό, και διαχειριστούμε τον πόνο.

1. Δένουμε. Αν δεν μπορούμε να εξακριβώσουμε αν πρόκειται για σπάσιμο, εξάρθρωση, διάστρεμμα, θλάση ή τενοντίτιδα, υποθέτουμε το χειρότερο και ακινητοποιούμε δένοντας. Το δέσιμο προσφέρει σταθερότητα που βοηθάει στην μετακίνηση και προστατεύει από περαιτέρω τραυματισμό. Ακόμα, το δέσιμο μπορεί να περιορίσει την επιδείνωση της τενοντίτιδας. (Βλέπε Τεχνικές δεσίματος παρακάτω)
2. Εκτιμούμε την ανάγκη για χρήση μη-στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (πχ ibuprofen/ponstan). Βοηθάνε με το πρήξιμο και τον πόνο. Αν κουβαλάμε, κρίνουμε αν θα προτείνουμε στο άτομο που τραυματίστηκε να αυτο-χορηγηθεί.
3. Χρησιμοποιούμε τη μέθοδο PRICE (Όπως σε περίπτωση κατάγματος/εξάρθρωσης).
   • Protection–Προστασία (δέσιμο/νάρθηκας για την μεταφορά).
   • Rest–Ξεκούραση (κατά κανόνα μέχρι να μπορούν να γίνονται απλές καθημερινές κινήσεις χωρίς να πονάει).
   • Ice–Πάγος (μαξ 20 λεπτά ανα ώρα, όχι απευθείας στο δέρμα. μειώνει το πρήξιμο).
   • Compression–Συμπίεση (χρήση ελαστικών επιδέσμων βοηθάει να μειωθεί το οίδημα (συλλογή υγρού) και προστατεύει. Ελέγχουμε περιοδικά για ΑΚΚ (Αίσθηση, Κινητικότητα, Κυκλοφορία).
   • Elevation-Ανύψωση (βοηθάει να μειωθεί το οίδημα και ο πόνος).
     Γενικά, αν η μεταφορά του ατόμου γίνει γρήγορα, δεν θα έχουμε τον χρόνο ή τον χώρο για αυτή την αντιμετώπιση στον δρόμο. Αν για κάποιο λόγο η μεταφορά καθυστερεί, τότε έχει νόημα για να μειώσουμε τον πόνο και να αποτρέψουμε το πρήξιμο.
   • Heat–Ζέστη (δεν βάζουμε κομπρέσες – αγγειοδιαστολή αυξάνει
     το πρήξιμο)
   • Alcohol–Αλκόλ (μπορεί να αυξήσει το πρήξιμο)
   • Re-injury–Επανατραυματισμός
   • Massage–Μασάζ (μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω τραυματισμό)
   • Κρίνουμε την ανάγκη μεταφοράς-διακομιδής. Η ξεκούραση και
     η αποφυγή επανατραυματισμού μπορεί να συνεπάγεται πώς το
     άτομο πρέπει να φύγει από το σημείο, ανάλογα τα χαρακτηριστικά
     της πορείας/ της δράσης. Ένα άτομο με θλάση στον καρπό μπο-
     ρεί να μην χρειάζεται να απομακρυνθεί από μία ήρεμη πορεία. Σε
     δράσεις που υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα σύγκρουσης, άτομα
     με τραυματισμούς που περιορίζουν την κινητικότητα και την δυ-
     νατότητά τους να τρέξουν ή να αυτοπροστατευτούν μπορεί να
     είναι καλό να μεταφερθούν εκτός δράσης.
   • Διαστρέμματα που έχουν προκαλέσει αστάθεια της άρθρωσης,
   • θλάσεις που έχουν προκαλέσει σημαντική απώλεια λειτουργίας,
   • ή γενικώς τραυματισμοί που έχουν προκαλέσει σοβαρό πόνο
     πιθανώς να χρειάζονται δευτεροβάθμια ιατρική φροντίδα
     (νοσοκομείο).
4. Ενημερώνουμε το άτομο τι δεν πρέπει να κάνει για τις επό-
   μενες 72 ώρες (πρωτόκολλο No HARM):
   Όχι/ αποφεύγουμε:
   • Heat–Ζέστη (δεν βάζουμε κομπρέσες – αγγειοδιαστολή αυξάνει
     το πρήξιμο)
   • Alcohol–Αλκόλ (μπορεί να αυξήσει το πρήξιμο)
   • Re-injury–Επανατραυματισμός
   • Massage–Μασάζ (μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω τραυματισμό)
5. Κρίνουμε την ανάγκη μεταφοράς-διακομιδής. Η ξεκούραση και η αποφυγή επανατραυματισμού μπορεί να συνεπάγεται πώς το άτομο πρέπει να φύγει από το σημείο, ανάλογα τα χαρακτηριστικά της πορείας/ της δράσης. Ένα άτομο με θλάση στον καρπό μπορεί να μην χρειάζεται να απομακρυνθεί από μία ήρεμη πορεία. Σε δράσεις που υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα σύγκρουσης, άτομα με τραυματισμούς που περιορίζουν την κινητικότητα και την δυνατότητά τους να τρέξουν ή να αυτοπροστατευτούν μπορεί να είναι καλό να μεταφερθούν εκτός δράσης.
   • Διαστρέμματα που έχουν προκαλέσει αστάθεια της άρθρωσης,
   • θλάσεις που έχουν προκαλέσει σημαντική απώλεια λειτουργίας,
   • ή γενικώς τραυματισμοί που έχουν προκαλέσει σοβαρό πόνο
     πιθανώς να χρειάζονται δευτεροβάθμια ιατρική φροντίδα
     (νοσοκομείο).
6. Προτείνουμε ελαφριά άσκηση. Ιδανικά αυτό μπορεί να γίνει με φυσιοθεραπευτό, αλλά αν αυτό δεν γίνεται, ένας γενικός κανόνας είναι πως, μετά τις πρώτες 24 με 48 ώρες, ελαφριές ασκήσεις του επηρεασμένου μυ/τένοντα/συνδέσμου βοηθάνε στην ίαση. Το προτείνουμε στο άτομο που χρειάστηκε βοήθεια.

Τεχνικές δεσίματος

Τα δεσίματα υποστηρίζουν, και μειώνουν την κινητικότητα της
άρθρωσης.

• Πρέπει να είναι εφαρμοστά, αλλά όχι σφιχτά.
• Δένουμε πάντα με ελαστικό επίδεσμο.
• Αφού δέσουμε ελέγχουμε αν το δέσιμο είναι πολύ σφιχτό. Πρέπει να χωράει το δάχτυλό σου κάτω από τον επίδεσμο αν τον τεντώσεις. Ελέγχουμε την κυκλοφορία του άκρου: Το χρώμα πρέπει να επαναφέρεται στον ίδιο χρόνο (περίπου 2 δευτερόλεπτα), αν πιέσουμε το δέρμα μετά το δέσιμο (πιο μακρυά από την καρδιά) στο επηρεασμένο και στο μη-επηρεασμένο άκρο.

Δέσιμο του αστραγάλου

Δέσιμο του καρπού

Δέσιμο του γονάτου